Bài toán: Số trung bình cộng của 5 số là 60. Số thứ năm gấp đôi số thứ tư, số thứ tư bằng trung bình cộng của ba số đầu tiên. Tìm số thứ tư và số thứ năm.

Hướng dẫn giải:

Vẽ sơ đồ coi trung bình cộng của 3 số đầu là 1 đoạn thẳng thì số thứ tư cũng là 1 đoạn. Số thứ 5 là 2 đoạn thẳng.
Tổng 5 số là: 3 + 1 + 2 = 6 (đoạn thẳng)
Tổng 5 số là: 60 x 5 = 300
Số thứ tư là: 300 : 6 = 50
Số thứ năm là 100

MỨC ĐỘ 1:

Bài toán 1: Cho các số 15; 78; 194; 361;152. Tìm trung bình cộng của các số đó.

Giải:

Trung bình cộng của 5 số là:

(15+78+194+361+152): 5= 140

Đáp số: 140

Tóm lại: TBC = tổng : số số hạng

MỨC ĐỘ 2:

Bài toán 2: Tìm 3 số lẻ liên tiếp biết trung bình cộng của ba số là 15.

Giải:

Trung bình cộng của 3 số lẻ liên tiếp là 15. Vậy số chính giữa là 15.

Số liền trước: 15-2=13

Số cuối cùng: 15+2=17.

Bài toán 3: Trung bình cộng của 5 số lẻ liên tiếp là 17. Tìm số bé nhất và số lớn nhất.

Giải:

Trung bình cộng của 5 số lẻ liên tiếp là 17.

Vậy số bé nhất là: 17-2-2=13

Số lớn nhất là: 17+2+2=21

Bài toán: Trung bình cộng của chín số là 18. Do bớt đi số thứ chín nên trung bình cộng của tám số là 16. Tìm số thứ chín.

Lời giải:

Tổng 9 số ban đầu là: 18 x 9 = 162

Tổng 8 số sau là: 16 x 8 = 128

Số thứ 9 là: 162 – 128 = 34

Dưới đây là 2 bài tập trong dạng toán nâng cao lớp 4 về số trung bình cộng.

Bài 1: Số trung bình cộng của 11 số chẵn liên tiếp bằng 20. Tìm số bé nhất trong 11 số đó.

Giải:

Tổng số bé nhất và số lớn nhất là:
20 x 2= 40
Hiệu giữa số lớn nhất và số bé nhất là:
2 x (11-1)= 20
Số bé nhất là:
(40 – 20) : 2= 10

Bài 2: Số trung bình cộng của 7 số lẻ liên tiếp bằng 101. Tìm số lớn nhất trong 7 số đó.

Giải:

Tổng của số bé nhất và số lớn nhất là:
101 x 2= 202
Hiệu giữa số lớn nhất và số bé nhất là:
2 x ( 7-1) = 12
Số lớn nhất là:
(202+12) : 2= 107

Bài 3: Trung bình cộng của 6 số chẵn liên tiếp là 241. Hãy tìm 6 số đó.

Giải:

Sáu số tự nhiên chẵn liên tiếp là dãy số cách đều nên TBC của nó bằng TBC của số lớn nhất và số bé nhất.

Tổng của số lớn nhất và bé nhất là: 241×2=482

Hiệu số lớn nhất và bé nhất là (6-1)x2=10

Số bé là (482-10):2=236

Các số còn lại là 238; 240; 242; 244; 246

Bài toán tìm các số biết trung bình cộng của chúng thường được nhắc tới trong chương trình toán tiểu học. Ở bài viết này các em thử làm 2 bài toán dưới đây xem nhé.

Bài 1: Tìm 5 số chẵn liên tiếp, biết trung bình cộng của chúng bằng 126 ( giải bằng 2 cách)
Bài 2: Tìm 5 số lẻ liên tiếp, biết trung bình cộng của chúng bằng 151 ( giải bằng 2 cách )

Xem đáp án (click):

Cách 1:
TBC của 5 số chính là số ở giữa 5 số
Vậy số chẵn thứ 3 hay số ơ giữa dãy là 126
Số thứ 2 là
126-2= 124
Số thứ nhất là
124-2= 122
Số thứ 4 là
126+ 2= 128
Số thứ 5 là
128 + 2= 130

Cách 2:
Tổng số chẵn bé nhất và số lớn nhất trong 5 số là
126 x 2= 252
Hiệu giữa số lớn nhất và số bé nhất là
2x ( 5-1)= 8
Số chẵn bé nhất của dãy là
(252-8):2= 122
Số thứ 2 là
122 + 2= 124
Số thứ ba là
124 + 2= 126
Số thứ tư là
126+ 2= 128
Số thứ năm là
128 + 2= 300

Cách 3:
Số 1: !…!
Số 2: !…!2!
Số 3: !…!2!2!
Số 4: !…!2!2!2!
Số 5: !…!2!2!2!2!
Tổng 5 số là
126 x 5= 630
Số thứ 1 là
{630-(2 x 10)} : 5= 122
Số thứ 2 là
122+ 2= 124
Số thứ 3 là
124 + 2= 126
Số thứ 4 là
126 + 2= 128
Số thư 5 là
128 + 2= 130

Bài toán: Trung bình cộng của n số là 80, biết 1 trong các số là 100. Nếu bỏ số 100 thì trung bình cộng các số còn lại bằng 78. Tìm n?

Giải:

Cách 1:
100 nhiều hơn TBC của n số là: 100 – 80 = 20
Do 20 này lấy đi ở các số còn lại nên TBC các số còn lại chỉ còn 78. Nhỏ hơn TBC ban đầu là:
80 – 78 = 2
Giá trị của n là:
20 : 2 + 1 = 11

Cách 2:
Tổng của n số là : 80 x n
Khi bớt đi số 100 thì còn lại (n -1) số
Tổng của (n -1) số là: (n -1) x 78
Ta có:
80 x n = 100 + 78 x ( n- 1)
80 x n = 100 + 78 x n – 78
80 x n – 78 x n = 100 – 78
2 x n = 22
n = 22 : 2
n = 11

Đáp số: n = 11.